Dlaczego nadmierne noszenie ciasnych butów może prowadzić do deformacji stóp u dzieci?
W jaki sposób noszenie ciasnych butów prowadzi do deformacji stóp u dziecka?
Stopa dziecka jest bardzo plastyczna, ponieważ jej kości i więzadła są jeszcze w fazie kształtowania. Stopa dziecka jest bardzo plastyczna. Kości stopy nie są w pełni zosyfikowane, tzn. część kości jest w formie chrząstek. Dopiero od 12. roku życia zaczyna się proces kostnienia i zastępowania chrząstek kości i proces ten w stopie może trwać do 22. roku życia.
Noszenie ciasnych butów przez malucha może prowadzić do licznych wad stóp u dzieci, przede wszystkim deformacji palców, ale także na całe funkcjonowanie kończyn dolnych. Wczesne nabycie nieprawidłowych nawyków chodzenia może skutkować trwałymi deformacjami, które wymagają specjalistycznego leczenia.
Ciasne obuwie ogranicza naturalne zgięcie palców i uniemożliwia prawidłowe ustawienie stopy. Nacisk na pięty oraz ograniczenie ruchu ścięgna Achillesa może prowadzić do koślawości lub szpotawości stóp, a w dalszym rozwoju do ich trwałego zniekształcenia.
Jakie są najczęstsze deformacje wynikające z noszenia ciasnych butów?
Do najczęstszych deformacji wynikających z noszenia ciasnych butów zalicza się, m.in. takie schorzenia, jak:
-
szpotawość – deformacja, w której stopy ustawiają się w sposób odwrotny do stopy płasko-koślawej, co może wymagać specjalistycznej interwencji ortopedy,
-
nieprawidłowe zgięcie palców – ciasne buty mogą prowadzić do zniekształcenia palców, np. palców młotkowatych, co negatywnie wpływa na komfort chodzenia,
-
urazy, otarcia palców, w tym deformacje paznokci.
-
osłabienie ścięgna Achillesa – długotrwałe noszenie niewłaściwego obuwia może prowadzić do przykurczu lub osłabienia ścięgna Achillesa, co utrudnia prawidłowe ustawienie stopy.
Na czym polega leczenie i profilaktyka w przypadku deformacji stóp spowodowanych ciasnych obuwiem? Bardzo ważne jest:
-
dobór odpowiedniego obuwia – buty nie mogą być zbyt ciasne, ponieważ ograniczają ruchomość przodostopia i palców, co może prowadzić do przykurczów i deformacji. Dotyczy to zarówno szerokości i długości.
-
prawidłowa masa ciała – nadwaga zwiększa ryzyko przeciążeń i dolegliwości bólowych związanych z wadami stóp.
Jak można dopasować obuwie pod względem rozmiaru?
Kupując nowe buty dla dziecka należy przyjąć zasadę, że ich długość powinna być większa od długości stopy o około 10 mm. Wynika to z dwóch faktów:
- w czasie chodzenia stopa wydłuża się cyklicznie. Jeśli długość buta jest równa długości stopy, wówczas za każdym krokiem dziecko uderza palcami o czubek buta. Przestrzeń w przodostopiu jest też konieczna z tego powodu, że stopa dziecka rośnie - czasami o dwa rozmiary na rok, więc jeżeli dopasujemy obuwie z bardzo małym naddatkiem, może się zdarzyć, że bardzo szybko obuwie stanie się za krótkie.
Część rodziców kupuje za duże obuwie. To również nie jest wskazane, ponieważ powoduje ryzyko, że dziecko w za dużych butach będzie się potykać i niepewnie chodzić. Jeżeli kupujemy obuwie z otwartym czubkiem, możemy sobie pozwolić na stosowanie mniejszego naddatku – tutaj nie ma ryzyka, że podczas marszu dziecko będzie uderzać o czubek buta. Takie obuwie ma też tę zaletę, że od razu widać czy but jest za krótki/za długi czy też prawidłowo dopasowany.
Co robić jeżeli czubek buta jest zamknięty?
Najlepiej, jeśli but ma wyciągalną wyściółkę. Stawiamy wtedy dziecko na wyściółce i możemy sprawdzić, czy but ma odpowiednią długość. Jeżeli jednak nie ma wyściółki wyjmowanej, to -. Inny sposób polega na tym, że rozsznurowujemy/rozpinamy buta i przesuwamy stopę dziecka do przodu. W prawidłowo dopasowanym obuwiu powinna w pięcie zostać przestrzeń wystarczająca do wsunięcia wskazującego palca. Należy upewnić się, że dziecko nie podkurczyło palców.
Tutaj trzeba też zaznaczyć, że dzieci często nie zgłaszają problemów ze zbyt ciasnym obuwiem. Potrafią podkurczyć palce i tak dostosować się do zbyt krótkiego obuwia. Nie skarzą się, jednak może to powodować powstanie deformacji, o których wspomnieliśmy powyżej.
Wczesne leczenie jest najważniejsze – noworodek powinien zostać skierowany do ortopedy w pierwszych tygodniach życia. Lekarze wdrażają też ćwiczenia i masaże, które pomagają w rozciąganiu mięśni i więzadeł, zapobiegając przykurczom. W cięższych przypadkach leczenie operacyjne znosi tę deformację.
